ΠΑΝΑΓΙΑ ΕΛΩΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ ΒΕΛΑΝΙΔΙΩΝ

Το εκκλησάκι που βρίσκεται  λίγα μέτρα μόλις από το αλιευτικό καταφύγιο Βελανιδίων είναι αφιερωμένο προς τιμή της Παναγίας Έλωνας, εικάζεται ότι κτίστηκε από Σπετσιώτες φυγάδες κατά τα Ορλωφικά  οι οποίοι φαίνεται να δημιούργησαν και τον νεοτερο οικισμό κοντά στο σημείο που βρίσκεται σήμερα.

 Στις Σπέτσες ακόμα και σήμερα λατρεύεται πολύ έντονα η Παναγία Έλωνα όπου υπάρχει και ναός αφιερωμένος σε αυτήν και μπορούμε να βρούμε πολλούς ναούς στο ίδιο μέγεθος και ρυθμό σχεδόν σε όλους τους όρμους των Σπετσών, έτσι ενισχύεται αυτή η άποψη που θέλει σπετσιώτες που μετοίκισαν εδώ να έκτισαν ένα ναό στα

πρότυπα που γνώριζαν και στη Παναγιά που πίστευαν.

Η επωνυμία «Έλωνα» αποδίδεται στον τόπο όπου βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας ή κτίστηκε το μοναστήρι, σύμφωνα με μια θεωρία οφείλει την επωνυμία της σε κάποια παλαιά εικόνα, η οποία –σύμφωνα με την παράδοση- μεταφέρθηκε στην Τσακωνιά από το Έλος της Λακωνίας, μια περιοχή που τρέφει ακόμη ξεχωριστή πίστη στην προστασία της Έλωνας. Κατά την παράδοση αυτή, όταν γύρω στα 582 οι κάτοικοι του Έλους εξαιτίας της εισβολής των Σλάβων κατέφυγαν άλλοι στη Μονεμβασία και άλλοι στην Τσακωνιά, έφεραν μαζί τους μια εικόνα που διατήρησε το όνομα του τόπου τους (Έλωνα από το Έλος).

Η Μονή Έλωνας είναι ένα από τα ομορφότερα και τα πλέον γνωστά μοναστήρια της Αρκαδίας. Βρίσκεται στο δρόμο για τον Κοσμά 14 χιλ από το Λεωνίδιο (107 χλμ. από την Τρίπολη) στο φαράγγι του Δαφνώνα. Είναι φημισμένη για την τοποθεσία της. Χτισμένη σε ένα κάθετο και επιβλητικό κοκκινόβραχο, συναρπάζει τον επισκέπτη δίνοντας την εντύπωση ότι αιωρείται στο χάος. Η θέση της προσφέρει εξαιρετική θέα στη γύρω περιοχή.
Η μονή ιδρύθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα. Το καθολικό της είναι κτισμένο το 1809. Το πέτρινο καμπαναριό κατασκευάστηκε το 1831. Πιστεύεται, ότι η εικόνα της "Παναγίας της Έλωνας" που φυλάσσεται εκεί, είναι έργο του Αποστόλου Λουκά (μια από τις 70 εικόνες που ζωγράφισε). Θεωρείται θαυματουργή από τους προσκυνητές και είναι ολόκληρη ασημωμένη.
  Η Παναγία τιμάται αφενός κατά την απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως την 23^η Αυγούστου, αλλά πάνδημος πανηγυρισμός τελείται στα Εισόδια της Θεοτόκου την 21^η Νοεμβρίου. Αρχικά στο μοναστήρι ετιμάτο η Παναγία ως Ζωοδόχος Πηγή και είχε καθιερωθεί ο πανηγυρισμός αυτής την 15η Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου).