Σαράντος Μουτσάτσος- Ένας Λάκωνας ήρωας στην επιχείρηση "ΝΙΚΗ"

Ο Σαράντος Μουτσάτσος με καταγωγή από τα Βελανίδια υπηρετεί τις κρίσιμες ώρες για την Κύπρο, το 1974, ως Ναυτίλος με τον βαθμό του Αρχισμηνία της Πολεμικής μας Αεροπορίας και συμμετέχει με καθοριστικό ρόλο στην επιχείρηση Νίκη.

Επιχείρηση ΝΙΚΗ

Επιχείρηση Νίκη είναι η κωδική ονομασία που δόθηκε σε μυστική στρατιωτική αποστολή της Ελλάδος την 21η προς 22α Ιουλίου 1974 προς την Κύπρο με σκοπό την αερομεταφορά καταδρομέων στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Η αποστολή ήταν μερικώς επιτυχής και χαρακτηρίσθηκε από τον διεθνή τύπο ως "αποστολή αυτοκτονίας"

Στις 23:15 το αεροσκάφος 144 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 8′ και πλήρωμα: Κυβερνήτης: Νικόλαος Τζανάκος (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Δημήτριος Λαυράνος (Ανθυποσμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Βασίλειος Τσιουρής (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Σαράντος Μουτσάτσος (Αρχισμηνίας)

Τα αεροσκάφη ακολούθησαν πορεία πάνω από την πόλη των Χανίων, ανέβηκαν σε ύψος 7000 ποδών, πέρασαν από τα Λευκά Όρη, κατέβηκαν στα 500 περίπου πόδια και από εκεί ακολούθησαν μια πορεία νοτιο-ανατολική μέχρι ένα σημείο  34° Β.και 27° Α, και από εκεί γύρισαν ανατολικά με κατεύθυνση την Κύπρο.

Το πλήρωμα του Noratlas 52-144 "Νίκη 8" στο πιλοτήριο του αεροσκάφους
Δεξιά ο Ραδιοναυτίλος Μουτσάτσος Σαράντος. 

Η περιοχή αυτή βρίσκεται κάτω από την συνεχή επιτήρηση της Τουρκικής Αεροπορίας και ο εντοπισμός των Νοράτλας θα σήμαινε και την σίγουρη καταστροφή τους. Τα πληρώματα των Νοράτλας γνώριζαν ότι στο ταξίδι αυτό θα ήσαν μόνοι και δεν θα υπήρχαν Ελληνικά μαχητικά για προστασία τους.

Η μόνη τους προστασία θα ήταν το σκοτάδι και το στοιχείο του αιφνιδιασμού.

Σε όλη την διάρκεια της πτήσης δεν υπήρχαν ραδιοβοηθήματα, αφού αυτά ήσαν εκτός ενεργείας λόγω της εμπόλεμης κατάστασης, ούτε σημεία αναφοράς για προσανατολισμό, και εδώ επιστρατεύθηκαν οι ικανότητες των ραδιοναυτίλων.

Πολλά από τα αεροσκάφη πετούσαν σχεδόν σύρριζα με την επιφάνεια της θάλασσας.

Φτάνοντας πάνω από Κύπρο, παρατήρησαν μεγάλες πυρκαϊές στο Όρος Τρόοδος, οι οποίες είχαν ανάψει απο τους βομβαρδισμούς των Τούρκων. Αυτές οι πυρκαγιές ήσαν η πηγή των αναλαμπών στον ορίζοντα που είχαν βοηθήσει στον προσανατολισμό πολλών Νοράτλας κατά την προσέγγισή τους στην Κύπρο. Μερικά αεροσκάφη δέχτηκαν αραιά πυρά από τις διάσπαρτες Τουρκοκυπριακές θέσεις, αλλά χωρίς τα πληρώματά τους να ανησυχήσουν ιδιαίτερα.

Ένα-ένα τα μεταγωγικά άρχισαν την κάθοδό τους προς το αεροδρόμιο της Λευκωσίας, όταν διαπίστωσαν ότι δέχονταν σφοδρά αντιαεροπορικά πυρά, αν και απ’ ότι γνώριζαν, το αεροδρόμιο ευρίσκετο μέχρι εκείνη την στιγμή σε Ελληνικά χέρια.

Γεγονός είναι ότι τα αεροσκάφη που επιχειρούσαν να προσγειωθούν, δέχθηκαν καταιγιστικά πυρά απο πολλές κατευθύνσεις, μέσα και έξω απο το αεροδρόμιο.

Το 144 ‘Νίκη 8′ προσγειώθηκε στη Λευκωσία στις 03:12 απογειώθηκε στις 03:30 και στις 05:45 προσγειώθηκε στη Ρόδο με άδειες δεξαμενές καυσίμων.

Κατά την επιχείρηση ένα αεροσκάφος καταρρίφθηκε ενώ άλλα τρία προσγειώθηκαν, αλλά με σοβαρές ζημιές. Από τα κτυπημένα αεροσκάφη, προκλήθηκαν απώλειες σε έμψυχο δυναμικό 4 αεροπόρων και 29 καταδρομέων, ενώ άλλοι 11 καταδρομείς τραυματίστηκαν.

Το τραγικό τέλος ενός ήρωα.

20 Δεκεμβρίου 1997. Επί τέσσερις ημέρες αναζητούνται  τα συντρίμμια του ουκρανικού αεροσκάφους Γιάκοβλεφ που είχε συντριβεί στα Πιέρια όρη. Επικρατεί νευρικότητα και πανικός. Η ΠΑ έχει δώσει τα πάντα στην επιχείρηση εντοπισμού του Γιάκοβλεφ. Δυστυχώς μία ώρα πριν αυτά εντοπιστούν ,έπρεπε να δώσει και πέντε ζωές. Τις ζωές πέντε εμπειρότατων και άξιων αξιωματικών .

Ο κυβερνήτης του "Νίκη 8" Ν.Τζανάκος, 

δείχνει την διάτρητη απο σφαίρες δεξιά πτέρυγα του Noratlas 52-144.

Δεξιά ο Ραδιοναυτίλος Μουτσάτσος Σαράντος.

Ένα C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας συνετρίβη στο όρος Πάστρα, βορείως της Οινόης, με αποτέλεσμα να βρουν τραγικό θάνατο και τα πέντε μέλη του πληρώματος. Το αεροσκάφος πήγαινε στην Τανάγρα για να παραλάβει καταδρομείς, οι οποίοι θα έπαιρναν μέρος στις έρευνες για τον εντοπισμό του Γιάκοβλεφ.

Το C-130 είχε απογειωθεί στις 9.10 π.μ. από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας με πενταμελές πλήρωμα που το αποτελούσαν οι κυβερνήτης αντισμήναρχος Γ. Παπαγιαννόπουλος, συγκυβερνήτης επισμηναγός Π. Γκολφινόπουλος, ιπτάμενος μηχανικός ανθυπασπιστής Π. Αλεξίου, και ναυτίλοι οι αντισμήναρχοι Θ.Γεωργακόπουλος και Σαράντος. Μουτσάτσος.

Το αεροσκάφος πετούσε χαμηλά, περίπου σε ύψος 900 μέτρων, επιδιώκοντας να κερδίσει χρόνο ώστε να βρίσκεται έγκαιρα στο αεροδρόμιο της Τανάγρας. Λόγω των νεφώσεων προσέκρουσε με την κοιλιά στην κορυφή. Τα συντρίμμια του αεροσκάφους διασκορπίστηκαν σε απόσταση 800 μέτρων και προεκλήθη φωτιά.

Η στολή και τα μετάλλια του Σμήναρχου Σαράντου Μουτσάτσου βρίσκονται σήμερα στο χώρο της Λαογραφικής Έκθεσης Βελανιδίων από όπου είναι και το μικρο ΒΙΝΤΕΟ με τα κειμηλια από τον Βελανιδιώτη ήρωα.