ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΥΡΤΙΔΙΩΤΙΣΣΗΣ ΒΕΛΑΝΙΔΙΩΝ

Σύμφωνα με το βιβλίο που καταγράφει το ιστορικό  θεμελίωσης και αποπεράτωσης του Ενοριακού Ιερού Ναού Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης και τον κύριο συγγραφέα του τον τότε εφημέριο πατέρα Παναγιώτη Μιχαηλίδη ο ναός θεμελιώθει κατά το έτος 1915 οπότε και τερματίστηκαν οι εργασίες για αρκετά χρόνια λόγο δυσκολιών.

  Ο π. Παναγιώτης Μιχαηλίδης πρόσφυγας μετά την Μικρασιατική καταστροφή καταγόμενος από την Τραπεζούντα του Πόντου όπως ο ίδιος αναφέρει διορίστηκε εφημέριος των Βελανιδίων την 5η Μαΐου 1923 μετά από μια τριετία όπου το χωριό δεν είχε εφημέριο.

Την Άνοιξη (Απρίλιος) του 1927 το εκκλησιαστικό συμβούλιο έφτιαξε ασβεστοκάμινο για την Εκκλησία στην Λεμονιά άνωθεν του κτίσματος του Μιχαήλ Ανδρεσάκη και την 5η Μαΐου έγινε η πρώτη δημοπράτηση στην Σπάρτη για την δόμηση του Ναού όπου απέβη άκαρπη λόγο μη ύπαρξης εργολάβου. Την 15η Μαΐου του 1930 πραγματοποιήθηκε η δεύτερη δημοπρασία όπου προσήλθε ο μόνος μειοδότης εργολάβος Δημήτριος Σοφιός από τον Ποταμό Κυθήρων.

  Την 23η του μηνός Αυγούστου 1930 ξεκίνησε η ανέγερση του Ναού επί των θεμελίων που προϋπήρχαν από το 1915 και σταμάτησαν την 15η Νοεμβρίου λόγο του χειμώνα, τον Μάιο του 1931 ξεκίνησαν πάλι και περατώθηκαν οι τοίχοι και η στέγη, όλοι οι υαλοπίνακες
των παραθύρων καθώς και η πλάκα της Αγίας Τραπέζης είναι έργα δια χειρός του ιερέα π. Παναγιώτη Μιχαηλίδη.

  Την Άνοιξη του 1932 πραγματοποιήθηκε η τσιμεντόστρωση του δαπέδου του Ναού και την 18η του μηνός Σεπτεμβρίου 1932 εγένοντο τα εγκαίνια του Ιερού Ναού Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης  παρά του Μητροπολίτου Κυθήρων Δωροθέου ασθενούντος του Μητροπολίτου Σπάρτης Γερμανού.

 Την Άνοιξη του 1933 ισοπεδώθει η αυλή του Ναού, το 1936 κατασκευάστηκε το τέμπλο από τον εργολάβο Δημήτριο Σοφιό , το Δεκέμβριο του 1947 κατασκευάστηκαν τα στασίδια, τα αναλόγια και το παγκάρι με συνδρομή των Βελανιδιωτών ναυτικών τα ονόματα των οποίων μνημονεύονται στο βιβλίο.

  Τη 25η Αυγούστου 1952 εκκλήθει ο πολιτικός μηχανικός Ευάγγελος Κορωναίος να πάρει τα μέτρα του Ναού για να εκδώσει μελέτη για την κατασκευή του τρούλου την οποία παρέδωσε το επόμενο έτος και τον Μάιο του 1954 ξεκίνησαν οι εργασίες για την κατασκευή του τρούλου υπό τον εργοδηγό Άγγελο Παπανικολάου και τελείωσαν στα μέσα του Αυγούστου του ιδίου έτους. Τον Σεπτέμβριο του 1956 εγένετο η κατασκευή του γυναικωνίτη από τους τεχνίτες Γεώργιο και Αγγελή Χαραμή. Το έτος 1957 εγένετο η σοβάντιση του ναού καθώς και η κατασκευή της υδατοδεξαμενής.

   Τέλος τα έτη 1963-1968 ο ναός αγιογραφήθει από τον Ευάγγελο Μαυρικάκη.