10 Απριλίου 2017

  Το μοιρολόι της Παναγιάς  λέγεται από τις γυναίκες που στολίζουν τον επιτάφιο την Μεγάλη Παρασκευή το πρωί, είναι ένα από τα παλαιότερα έθιμα που τηρούνται στα Βελανίδια αλλά δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έχει ατονήσει.
  Δεν γνωρίζω αν διασώζεται σε έντυπη μορφή πέρα από το βιβλίο του δάσκαλου Νικόλαου Σταυριανού για την λαογραφία των Βελανιδίων ο οποίος το απόκτησε γραμμένο από την Αικατερίνη Μουτσάτσου, το γένος Καραντζή.
  Όλοι οι μεγαλύτεροι θυμούνται την αείμνηστη θεία Τασία την Λιρατζίτσα η οποία συγκινούσε ψέλνοντας  το μοιρολόι κάτω από τον εκκωφαντικό πένθιμο ήχο της καμπάνας, σήμερα οι μεγαλύτερες  γυναίκες δεν γνωρίζουν ίσως όλους του στίχους και οι μικρότερες το πιθανότερο δεν το έχουν ακούσει ποτέ ολόκληρο, πιθανόν επίσης να μην είναι και τόσο <<in>> να σε δει η παρέα σου να ψάλλεις ένα μοιρολόι που έχει έρθει από τους προγόνους μας πολλές γενεές πίσω.
  Έκανα τον κόπο να το αναρτήσω στο διαδίκτυο εδώ, αλλά και σε μορφή ΒΙΝΤΕΟ στο Velanidia Web TV ώστε  να προσφέρω και εγώ στο ελάχιστο, να γίνει γνωστό στους νεότερους, αλλά ιδιαίτερα στις νεότερες Βελανιδιώτισσες τις οποίες ελπίζω να παροτρύνω  να συνεχίσουν τα ήθη και τα έθιμα αυτού του τόπου.

Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα
σήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται.

Σήμερα βάλανε βουλή οι άνομοι Εβραίοι
οι άνομοι και τα σκυλιά κι τρισκαταραμένοι.

Η Παναγιά η Δέσποινα, καθόταν μοναχή της,
τις προσευχές της έκανε για τον Μονογενή της.

Φωνή εξήλθε εξ' ουρανού, κι Αρχαγγέλου στόμα:
Σύρε Μανούλα στο καλό και στην καλή την ώρα
για τον Υιό σου πιάσανε, στον Κάλφα τον επάνε,
και στου Πιλάτου τις αυλές, εκεί τον εκρατάνε.

Η Παναγιά σαν τ' άκουσε, έπεσε και λιγώθει,
σταμνί νερό της ρίξανε για ν'άρθει ο λογισμός της.
Και σαν της ήρθε ο λογισμός και σαν της ήρθε ο νους της,
μαχαίρι να σφαγεί ζητά, φωτιά να πέσει να καεί,
γκρεμό να γκρεμιστεί, για τον Μονογενή της.

Όσοι αγαπάτε τον Χριστό, κι όσοι τον προσκυνάτε
όλοι να 'ακολουθήσετε να με παρηγοράτε.

Κανείς δεν ακολούθησε, μόνο οι τέσσερεις παρθένες,
η Μάρθα, η Μαγδαληνή και του Λαζάρου η μάνα,
του Ιακώβου η αδελφή κι τέσσερεις αντάμα.

Πήρανε το στρατί στρατί, στρατί το μονοπάτι
και το στρατί τους έβγαλε μες στου ληστή την πόρτα.

Άνοιξε πόρτα του ληστή και πόρτα του Πιλάτου.
Κι η πόρτα από τον φόβο της ανοίγει μοναχή της.

Τηρά δεξιά, τηρά ζερβά, κανένα δεν γνωρίζει,
τηρά και δεξιότερα, βλέπει τον Άγιο Γιάννη.

Άγιε μου Γιάννη Πρόδρομε και βαπτιστή του γυϊου μου
μην είδες τον γυιόκα μου και σε διδάσκαλο σου;

Δεν έχω στόμα να σου πω, γλώσσα να σου μιλήσω,
δεν έχω χεροπάλαμο για να σου τον εδείξω.

Βλέπεις εκείνο το γυμνό, τον παραπονεμένο,
οπού φορεί πουκάμισο στο αίμα βουτηγμένο;

Η Παναγιά πλησίασε, γλυκά του εμιλούσε,
δε μου μιλάς παιδάκι μου δε μου μιλάς παιδί μου;

Τι να σου πω μανούλα μου που διάφορο δεν έχεις;
Μόνο το Μέγα Σάββατο, κοντά το μεσημέρι,
όταν λαλήσει ο πετεινός, σημάνουν οι καμπάνες,
σημαίνει ο Θεός, σημαίνει η Γη, σημαίνουν τα ουράνια,
σημαίνει κι η Άγια Σοφιά με τις χρυσές καμπάνες,
τότε και συ Μανούλα μου να 'χεις χαρές μεγάλες.

Όποιος το λέει σώνεται κι όποιος το λέει αγιάζει
κι όποιος το καλοφριγκιάζεται, παράδεισο θα λάβει.

Παράδεισο και λίβανο από τον Άγιο Τάφο.
Λίγα λόγια για τα Βελανίδια. Το χωριό βρίσκεται κτισμένο στο νοτιότερο άκρο του ορεινού όγκου του Πάρνωνα. Από τα Βελανίδια μπορεί να επισκεφτεί κανείς τη βόρεια πλευρά του Κάβο-Μαλέα και το φάρο του, που χτίστηκε το 1860 και είναι ένας από τους παλαιότερους αλλά και τους τελειότερους της Μεσογείου.
Τα Βελανίδια είναι οικισμός των Βυζαντινών χρόνων, κάτι που μαρτυρά το πλήθος των βυζαντινών ναών που είναι διάσπαρτοι σε όλη την έκταση. Πιθανότατα ο οικισμός που δημιουργήθηκε περί το 1718 στη θέση ‘Παλιοκαμάρες είναι συνένωση πολλών μικρότερων και παλαιοτέρων κάτι που εξηγείτε από την ανάγκη των ανθρώπων εκείνης της εποχής για την δημιουργία πιο οργανωμένων οικισμών.
Τι μπορείτε να δείτε και να θαυμάσετε στα Βελανίδια! Μπορείτε να κολυμπήσετε στις πανέμορφες γνωστές αλλά και κρυφέςπαραλίες, Μπορείτε να επισκεφτείτε τα δεκάδες μικρά εξωκκλήσια, τα περισσότερα κατασκευασμένα μεταξύ 12ου - 14ου αιώνα, Στο ύψωμα πάνω από τα Βελανίδια μπορείτε να επισκεφτείτε το 'ΕΡΓΟ' πρόκειται για ένα συγκρότημα στρατιωτικών κτιρίων που κατασκευάστηκε το 1942 από τους Γερμανούς, Ο φάρος του Κάβο Μαλέα ένα στολίδι πρόσφατα ανακαινισμένος και χαρακτηρισμένος ως ιστορικό και διατηρητέο μνημείο της σύγχρονης ιστορίας, σε ένα θρυλικό ακρωτήρι σας περιμένει να τον επισκεφτείτε και να απολαυσετε το απέραντο γαλάζιο.

Είδατε περισσότερο